De witte olifant
Een verhaal uit de jungle van India
Het verhaal vind je hier in notendop, we geven natuurlijk de voorkeur aan de originele versie. Bron: onbekend
Doel: Kinderen bespreken waarom ze wel of niet iets geheim kunnen houden. Ze ontdekken dat ze verantwoordelijkheid hierin dragen om iets of iemand te beschermen.
Lesvoorwaarde: Hoe zorg je voor spelplezier voor je spelers en voor jezelf? Wat vraagt deze les van de kinderen? Kun je dit vragen ?
Lesorganisatie Alles kan in de klas zelf behalve het junglespel, die bouw je samen met de kinderen in het speellokaal.
Verhaalintroductie
In een dicht woud vlak bij de stad Varanasi werkt een houthakker de hele dag door. Aan het einde van de dag is hij helemaal verbaast de weg naar huis niet meer te kunnen vinden, overal ligt gekapt hout. Na uren zoeken zakt de houthakker, vermoeid door honger en dorst op de grond. Na twee dagen ijlt hij en weet niet eens meer dat hij een houthakker is.
Zo vindt een witte olifant hem, uitgeput. Deze plukt een tak met bessen van de Ajanta boom en komt voorzichtig naderbij, zodat de man niet bang zal worden. De houthakker kan de frisse zure Ajanta geur ruiken, hongerig eet hij ervan. Opnieuw komt de olifant met een tak vol vruchten, nu van de mangoboom. Hij kijkt hoe de man de vruchten verslindt. De houthakker verliest zijn angst.
Elkaar helpen
Het is alsof hij de olifant begrijpt en kan horen. “Ik breng je naar je dorp terug als je belooft daar niets over mij te vertellen. De mensen willen alleen maar mijn huid en mijn gouden slagtanden.”
Dagen later is de houthakker zijn belofte vergeten, hem is zoiets wonderlijks overkomen. Het wordt hem teveel en hij vertelt alles aan zijn vrouw. Deze vertelt het aan haar beste vriendin, deze aan haar man. Die gelooft het niet maar vertelt het lachend aan de Pandit van het dorp. Na een week staan er jagers met grote netten voor het houthakkershutje. Ze vragen hem de weg te wijzen. En zo gebeurt het dat de houthakker zelf mee het bos ingaat om de olifant te vangen. Bij de tocht door het bos vindt hij geen spoor van het machtige dier met de gouden tanden.
Spelintroductie: weerstand bieden aan druk van anderen
De kinderen staan twee aan twee tegenover elkaar en houden elkaars handen stevig vast. Ze staan wijdbeens om zo stevig mogelijk te staan en proberen elkaar weg te duwen terwijl ze steeds opnieuw zeggen: je vertelt het me [a], ik vertel het niet [b]
Spelsituaties:
De kinderen spelen de houthakker en zijn vrouw.
De vrouw wil alles weten, de houthakker wil niets vertellen. Hij rommelt in zijn schuur. Zijn vrouw kookt het eten en kijkt naar hem. Tenslotte vertelt hij het haar.
De kinderen vertellen en luisteren als dorpsbewoners
Een binnenkring van goeie vertellers, de rest in een buitenkring. De eerste vertelt fluisterend het gebeuren aan haar vriendin, die vertelt het verder aan een andere vriendin, die weer aan haar man, die weer aan een vriend en tenslotte kennen teveel mensen het geheim.
De buitenkring heeft alles gehoord en verzint er nog bij. Het verhaal wordt zo groot dat iedereen de witte olifant wil zien.
De dorpsbewoners maken plannen, jij komt als houthakker de kring in en maakt het dilemma van wel/niet de weg wijzen voelbaar. Kun je hen overtuigen, hoef je het niet te vertellen?
De kinderen adviseren de houthakker
De houthakker bedenkt of hij wel of niet morgen de plek alsnog geheim kan houden, zal hij wel niet de juiste weg wijzen? Een kind speelt de slapende houthakker, enkele kinderen staan om hem heen. De houthakker woelt zichzelf steeds wakker, denkend aan de volgende dag. Steeds hoort hij goede raad [kind spreekt] erna draait hij zich om zodat hij erover kan nadenken. Dan hoort hij alweer iets [kind spreekt]. Nadat ieder goede raad gegeven heeft, slaapt de houthakker rustig in. Hij weet wat hij gaat doen.
Op zoek door de jungle
In het speellokaal wordt de jungle gebouwd, waardoor ieder zich een weg kapt. De houthakker [jij speelt nu zelf die rol] gaat voorop en samen zoeken ze tevergeefs, onderweg gaat hij gesprekjes aan met dorpsbewoners om hen te betrekken in het wel/niet de juiste weg wijzen en het gevaar voor de witte olifant.
Spelafronding
@ Zijn jullie blij met de afloop? Waarom wel/niet? Wie zou het anders aanpakken? Wie heeft er wel eens een witte olifant gezien ? Bestaan ze echt ? [juni 2010: In het noordwesten van Birma hebben boswachters een zeldzame witte olifant gevangen. Dat meldde de staatskrant. Het dier leefde in het oerwoud van de noordwestelijke deelstaat Rakhine, was zo’n 38 jaar oud en ruim twee meter hoog. Witte olifanten werden eeuwenlang aanbeden in Birma, Thailand, Laos en andere Aziatische landen.]
@Wie houdt er wel/niet van om geheimen te bewaren?
@ Waarom is het moeilijk geheimen te bewaren? Wie kan het goed? Hoe kun je het leren?
@ Aan wie kun je wel altijd alles vertellen? Hoe merk je dat iemand iets geheim houdt?
@ Welke problemen kunnen er komen als je een geheim niet bewaard?
@ Wie heeft er wel eens iemand beschermd zoals de houthakker in ons verhaal?
De kleine zwarte Vis uit Azerbeidjan
Verhaalintroductie
De kleine zwarte vis woont in een slootje en weet niet wat ‘nat zijn’ is. De kleine zwarte vis zwemt gewoon rond met haar vriendjes. Wie is het vissensvlugst? Welk groepje kan in de langste kopstaart -rij zwemmen, vooral ineens helemaal omkeren kan zij heel goed. Zij vind het bijna het leukste dat er is. Bijna, want het aller leukste is luisteren naar de verhalen van een oude vis. Die kent zoveel prachtige verhalen dat de kleine zwarte vis erna heel erg wild is of juist heel erg dromerig.
Doel: Kinderen ontdekken dat ze moedig moeten zijn om eigen plannen waar te maken.
Lesvoorwaarde: Hoe zorg je voor spelplezier voor je spelers en voor jezelf? Wat vraagt de les van de kinderen? Kun je dit vragen
Lesorganisatie:
Reserveer het speellokaal of maak ruimte in je eigen leslokaal
De grote zee
Vandaag is de kleine zwarte vis dromerig. Zij heeft voor het eerst gehoord van de zee. De zee zo groot dat je haar nooit en dan ook nooit in je leven helemaal kunt zien. Al zwem je nog zo snel en lang. Het schijnt het mooist te zijn als de zon erin ondergaat. Er is plaats genoeg in zee voor de warme gloedvolle zon, de vissen verwelkomen haar iedere avond. Er leven hele grote maar ook kleine vissen in die grote zee. Onze kleine zwarte vis zou zelfs in de holle kies van een van die vissen kunnen wonen en zo mee kunnen rondzwemmen. Onze kleine zwarte vis zucht. Zij wil die zee zo graag eens zien.
Spelintroductie
De kinderen bespreken in groepjes als vissen hoe zij zich de grote zee voorstellen en bedenken vragen die ze aan kinderen willen stellen als die weer in de plas zwemmen. Wie is straks vis en wie kind? De ene helft ligt als vis in de plas, de andere gaat gehurkt in het water staan bij een visje om diens vragen te beantwoorden.
De kleine zwarte vis wil naar zee.
Elke dag werd de kleine zwarte vis dromeriger en verwarder door het denken aan zee. Zij wilde meer dan de alledaagse dingen. Haar vriendjes waren haar gebazel over de zee moe. Ze ging ergens afkoelen. ze kon haar vissenkop niet bij hun wedstrijdjes houden. De kleine zwarte vis wist zeker: “ik wil naar zee”, ze wist ook dat niemand haar begreep. Zij maakte zij en zwom een stukje verder de sloot in, naar plekken waar zij nooit kwam.
Spelsituaties
In groepjes bedenken de kinderen op welke vreemde plaatsen het zwarte visje komt en welke gevaren [een grote snoek, gevangen tussen de rietpluimen, verzinken in de modder, hoge golven, de weg kwijt raken] daar op haar wachten. Ze kiezen er elk een en spelen die uit: hoe het visje een grote gevaarlijke snoek te slim af kan zijn, zich uit de rietpluimen of de modder kan bevrijden. Als je klein bent, moet je slim zijn. En je dromen mag je nooit vergeten. Hoe kan het zwarte visje haar droom waarmaken?
Een grote zwarte steen of toch …
De volgende morgen zwemt ons visje vroeg weg. Ze voelt zich moedig en ziet de grote rietpluimen dichterbij komen. Ze slikt en hangt even doodstil in het water. Dan steekt ze haar borst vooruit en zwemt er recht op af. “Ha, snoeken kijken altijd naar boven om visjes te vangen. Als ik heel laag in de modder blijf, ziet hij me niet”. Ze kruipt door de modder. Ha dat gaat goed. Zij is al bijna door het grote rietbos heen, nog even om die grote steen. Even blijft ze tegen de steen aanligge, die voelt wel wat raar. Schokt en beweegt hij? “Dat kan toch niet”. Zij wordt bang, kijkt omhoog en ziet een enorme snoek die zich van de modderbodem losmaakt. De snoek had nog nooit meegemaakt dat een visje hem aanraakt. Woest was hij. Hoe durfde die kleine brutale vis.
Wie klein is moet slim zijn
Dezelfde groepjes bedenken hoe het zwarte visje de snoek te slim af kan zijn. [alsnog onder een steen in de modder kruipen, pijlsnel zigzaggend wegzwemmen, daarheen zwemmen waar de grote snoek niet kan komen, de snoek kietelen met een rietstengel]
Naar Zee
Onze kleine zwarte vis gaat er als een speer vandoor. Zo hard had zij nog nooit gezwommen. Zij hoort nog net hoe achter hem een kleine worm aan de snoek vertelt dat zij zich echt maar wat ingebeeld heeft. Niemand heeft hem aangeraakt. De kleine zwarte vis groet met haar staartvin haar vriendje dat het voor haar opneemt. Zij kan naar zee.
Spelafronding
@ Welk avontuur zou wie willen aangaan?
@ Alleen of samen met enkelen?
Lijstje van verlangen
Op een vel papier noteer je wensen en plannen in vissenschrift. Enkele kinderen versieren erna de rand er rondom met vissen en zeedecor. De lijst komt op het prikbord.
Spelsituatie: Goede raad van ooms en tantes
Wie wil er een wijze oom of tantespelen die de avonturiers goede tips geven?. Deze bespreken welke raad ze straks willen geven.
De kinderen wiens plannen gekozen zijn, bespreken in groepjes details: wat heb je nodig, hoe oud moet je zijn, welke problemen kun je verwachten, welke gevaren kun je lopen, hoe overtuig jij je ouders? Na de voorbereiding leggen de kinderen hun vragen voor aan de ooms en tantes en deze geven naar eigen wijsheid advies.
Spelsituatie: Dromen worden waar
Het plan het meest aanspreekt, spelen ze ui in een pantomimevertelling. Luisterend naar hun eerdere tips en tops en kijkend naar hoe ze nu de droom uitspelen, weef jij een spannend avontuur.
Sneeuwwitje
Sneeuwwitje in deze tijd, de kinderen maken hun eigen speelverhaal, een spelcompositieSC_Sneeuwwitje_gr_3-4
Ubbergen, update winter 2021