Het verhaal als doorgever van informatie is oeroud. Het helpt feiten te onthouden, doordat ze een context meekrijgen van concrete belevenissen. Een verhaal als organisatievorm ordent informatie vanuit het persoonlijk perspectief van de schrijver door een of meer verhaalfiguren. Of van de verteller, die improviserend een verhaal laat ontstaan.
Leerstof vanuit de bekende schoolvakken onderzoeken via verhalend spel. Dit laat kinderen beleven wat ze moeten weten, waardoor ze leerstof dieper doorgronden dan feitjes leren. Ze zullen het niet gauw vergeten, ze waren er immers zelf bij. Een reactie van een kind toen ik een half jaar later vroeg of de groep nog wisten hoe het zat met de Batavia die naar Australië voer.
Een definitie:
Een spelcompositie is:
een compositie van opdrachten
die door onderzoek en improvisaties
naar een climax voeren van een gezamenlijke presentatie.
Voor uitleg van de gecursiveerde woorden, zie hieronder.
Compositie
In muziek en theater improviseer je al doende de prachtigste composities. Een compositie wordt op veel verschillende manieren gespeeld, denk aan de vele interpretaties van oude componisten of theaterschrijvers als Shakespeare. Zo ook krijgen kinderen de ruimte krijgen zelf inventief het verhaal te interpreteren vanuit eigen min of meer parallelle ervaringen. Zij zelf zijn misschien evenals de zwerver ook wel eens van huis weggelopen en de kabouter begrijpt net als zij niet zoveel van grote mensen.
Onderzoek
Een spelcompositie vraagt om interactie door alle groepsleden die samen in een grote improvisatie iets willen ontdekken. De leraar speelt ook mee zo af en toe met inzet van onderzoeksgegevens , bijsturing van teveel actie om weer samen helder te weten waar de groep mee bezig is.
Improvisatie
Improvisatie biedt ruimte aan ieders inventiviteit, nieuwe invallen en ontdekkingen leggen andere accenten, roepen vragen op of geven het hele onderzoek een draai meer op maat van deze groep op dit moment.
Climax
De compositie wil iedere speler bij het onderzoek betrekken en dat vraagt een of meer hoogtepunt(en) die de aandacht vasthouden en betrokkenheid laten groeien.
Eigen inventiviteit
Een spelcompositie focust vooral op het zich ontwikkelende verhaal in het hier en nu, binnen de compositieruimte. Ieders eigen inbreng vanuit eigen perspectief of ontdekking kleurt het verloop persoonlijk in. Kinderen krijgen enerzijds structuur aangeboden via bestaande spelcomposities,
Anderzijds krijgen ze de vrije hand in het onderzoek. Bijvoorbeeld als kabouter onderzoeken de kinderen waarom er een leerplicht is tot 18 jaar. Waarom politiek vuile handen maakt. Waardoor zij die het echte werk doen minder verdienen dan zij die erover praten of schrijven. In een soort vervolgverhaal werken zij gedurende de dagen of weken allerlei vragen uit die een thema bij hen oproept. Hiermee beoog je de nieuwsgierigheid en betrokkenheid gaande te houden.
Deze werkvorm van Dorothy Heathcote is eerder gepubliceerd onder de noemer: De leraar speelt mee. Ik heb de naam gewijzigd in Spelcomposities om het accent minder op de meespelende leraar te leggen en meer op de compositie van opdrachten in een spanningsboog zoals in een goed verteld verhaal. De kinderen spelen vanuit voorstellingsvermogen, onderzoeken bronnen, eigen ervaring en interpretaties binnen een fictieve spelwerkelijkheid van Kinderland of Schone handenman. Voor vragen over deze werkvorm, kun je me altijd mailen
Spelcomposities die aan te vragen zijn.
Groep 1-2: Dodo de Knuffel, Groep 3-4: Sneeuwwitje – Dochter van de strandjutter
Groep 5-6: Je naam verdienen – Op ontdekkingsreis Groep 7-8: Komittan
Ubbergen, update winter 2021